Zasadę walki, która prędzej czy później prowadzi do wyeliminowania przeciwnika, musi zastąpić zasada partnerstwa. Nie przejdziemy inaczej od systemu totalitarnego do demokratycznego. Obywatele muszą mieć poczucie wolności, bezpieczeństwa i współuczestnictwa.

 

PAX, KIK, WIĘŹ, ZNAK

Tadeusz Mazowiecki urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku, gdzie w 1946 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Małachowskiego. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1949 roku publikował w pismach Stowarzyszenia PAX, z którego został wykluczony w 1955 roku. W 1957 roku współtworzył Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie, zasiadał przez wiele lat w jego zarządzie.  Był jednym z założycieli katolickiego wydawnictwa „Więź”, w latach 1958-1981 prowadząc jego redakcję. Przez lata współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Znakiem”.

W latach 1961-1972 z ramienia koła Znak był posłem na Sejm PRL III, IV i V kadencji. W 1968 roku był jednym z otwartych przeciwników wydarzeń marcowych, dążył do powołania niezależnej komisji sejmowej w sprawie wydarzeń grudniowych. W 1976 roku będąc poza parlamentem podpisał się pod sprzeciwem wobec zmian w konstytucji PRL, które utwierdzały zależność Polski od Związku Radzieckiego.

CZAS SOLIDARNOŚCI

W 1980 roku został przewodniczącym Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Członek NSZZ Solidarność, doradca Lecha Wałęsy. W 1981 roku został redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność”.

13 grudnia 1981 roku internowany i przetrzymywany w obozach w Strzebielinku, Jaworzu i Darłówku do grudnia 1982 roku.

W 1987 roku został doradcą Krajowej Komisji Wykonawczej.

WOLNA POLSKA

W latach 1988-1989 był jednym z inicjatorów i uczestnikiem obrad „Okrągłego Stołu”. Po wyborach z 4 czerwca 1989 roku z inicjatywy Lecha Wałęsy rekomendowany na stanowisko premiera. 24 sierpnia tego roku Sejm RP przegłosował jego kandydaturę.Na czele rządu stanął 12 września 1989 roku.

W jego rządzie znalazły się 24 osoby – 12 osób związanych z „Solidarnością”, 4 z ZSL, 4 z PZPR, 3 z SD i jeden członek niezależny. W głosowaniu 12 września 1989 roku rząd w takim kształcie poparło 402 posłów, 13 wstrzymało się od głosu.

Kandydował w pierwszych wolnych, powszechnych wyborach prezydenckich 25 listopada 1990 roku. Jego przeciwnikami byli Lech Wałęsa i Stanisław Tymiński. Po porażce podał swój rząd do dymisji, rozwiązanie gabinetu nastąpiło 14 grudnia 1990 roku.

W maju 1991 roku został przewodniczącym Unii Demokratycznej, która po połączniu w kwietniu 1994 z Kongresem Liberalno-Demokratycznym roku przekształciła się w Unię Wolności. Tadeusz Mazowiecki był jej przewodniczącym do 1995 roku. W 2005 roku zaangażował się w powstanie Partii Demokratycznej, która nie weszła wówczas do Sejmu.

W 1992 roku został mianowany specjalnym wysłannikiem Komisji Praw Człowieka ONZ na terenach objętych konfliktem na terenie byłej Jugosławii. Trzy lata później, w 1995 roku zrezygnował z tej funkcji na znak protestu przeciw bezradności organizacji międzynarodowych w tym regionie.

W latach 1991 – 2001 pełnił funkcję parlamentarzysty. W 1991 roku wspólnie z Piotrem Nowina-Konopką powołał Polską Fundację im. Roberta Schumana, organizację pozarządową zajmującą się tematyką europejską. W 1997 roku był współtwórcą Konstytucji RP.

W 2010 roku został doradcą Prezydenta Bronisława Komorowskiego.

Tadeusz Mazowiecki zmarł 28 października 2013 roku w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe, które odbyły się 3 listopada miały charakter państwowy. Premier pochowany jest na cmentarzu w Laskach pod Warszawą.

Tadeusz Mazowiecki miał trzech synów: Adama, Wojciecha i Michała. Pierwsza żona Krystyna, zmarła rok po ślubie. Druga żona Ewa, z którą miał trzech synów, Wojciecha, Adama i Michała, zmarła gdy synowie byli małymi dziećmi.

Kalendarium rządu Tadeusza Mazowieckiego

19 sierpnia 1989 Desygnowanie Tadeusza Mazowieckiego na premiera przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Tego dnia kandydaturę poparła Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność”.
24 sierpnia 1989 Sejm większością głosów powołuje Tadeusza Mazowieckiego na urząd premiera. W głosowaniu wzieło udział 423 posłów, 378 poparło kandydaturę, przeciw-4, 41 wstrzymało się od głosu.
12 września 1989 Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego. Gabinet uzyskał poparcie 402 posłów, 13 wstrzymało się od głosu.

W rządzie Tadeusza Mazowieckiego znalazło się 24 ministrów. 12 przedstawicieli Solidarności, oprócz Mazowieckiego: Leszek Balcerowicz („Solidarność”) – finanse, Jacek Ambroziak („S”)-szef Urzędu Rady Ministrów, Artur Balazs („S”) – sprawy socjalne i cywilizacyjne wsi, Izabella Cywińska – kultura i sztuka, Aleksander Hall ( „S”) – współpraca z organizacjami politycznymi i stowarzyszeniami, Jacek Kuroń („S”) – polityki społecznej, Jerzy Osiatyński ( „S”) – Centralny Urząd Planowania, Aleksander Paszyński („S”) – gospodarka przestrzenna i budownictwo, Henryk Samsonowicz („S”) – edukacja, Tadeusz Syryjczyk („S”) – przemysł, Witold Trzeciakowski („S”) – szef Rady Ekonomicznej , z PZPR:  Florian Siwicki (PZPR) – MON, Marcin Święcicki (PZPR) – współpraca gospodarcza z zagranicą, Franciszek Wielądek (PZPR) – transport, żegluga, łączność.,  Czesław Kiszczak ( PZPR) – MSW, z ZSL Czesław Janicki – rolnictwo, Aleksander Bentkowski – sprawiedliwość, Bronisław Kamiński – ochrona środowiska i Andrzej Kosiniak-Kamysz – zdowie i opieka społeczna, z SD Jan Janowski – urząd postępu i wdrożeń, Marek Kucharski  – resort łączności, Aleksander Mackiewicz – rynku wewnętrznego, oraz niezrzeszony Minister Spraw Zagranicznych Krzysztof Skubiszewski.

Sejm powołał na stanowisko nowego prezesa Narodowego Banku Polskiego Władysława Bakę.
15 września 1989 Rzecznikiem prasowym rządu zostaje Małgorzata Niezabitowska.
6 października 1989 Minister Finansów Leszek Balcerowicz oficjalnie przedstawia swój plan reform gospodarczych.
19-20 października 1989 Premier Tadeusz Mazowiecki ze swoją pierwszą oficjalną wizytą zagraniczną jedzie do Watykanu, gdzie spotyka się z Janem Pawłem II.
9-14 listopada 1989 Słynna wizyta w Polsce kanclerza Helmuta Kohla przerwana na chwilę z powodu upadku Muru Berlińskiego.
12 listopada 1989 W Krzyżowej doszło do symbolicznego przakaznia sobie znaku pokoju przez  premiera Tadeusza Mazowieckiego z kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem.
24 listopada 1989 Premier Mazowiecki składa pierwszą wizytę w Moskwie, gdzie spotyka się z Michaiłem Gorbaczowem. Szefem Radiokomitetu zostaje Andrzej Drawicz.
26 listopada 1989 Podczas tej samej wizyty premier Mazowiecki wraz z polską delegacją udaje się do Katynia.
4 grudnia 1989 Premier Mazowiecki udaje się wraz z generałem Jaruzelskim oraz Ministrem Spraw Zagranicznych Krzysztofem Skubiszewskim do Moskwy na spotkanie przywódców państw-stron Układu Warszawskiego.
28 grudnia 1989 Sejm kontraktowy uchwala 10 ustaw składających się na „Plan Balcerowicza”: Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw; Ustawa o zmianie ustaw Prawo bankowe i o Narodowym Banku Polskim;  Ustawa o uporządkowaniu stosunków kredytowych ; Ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. ; Ustawa o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania ; Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne oraz ustawy o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych ; Ustawa o zmianie ustawy – Prawo dewizowe ; Prawo celne ; Ustawa o zatrudnieniu ; Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw.
29 grudnia 1989 Uchwalono tzw. nowelę grudniową – Ustawę o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przyjęto znaczące zmiany w konstytucji. Zmieniono zapiski o ustroju politycznym oraz gospodarczym. Przywrócono nazwę Rzeczpospolita Polska, godło w postaci orła w koronie.

Wraz ze zmianami ustrojowymi, polityczno-gospodarczymi rozwiązano ORMO, ZOMO, SB, przeorganizowano struktury Wojska Polskiego i służb mundurowych oraz zlikwidowano cenzurę.
26 lutego 1990 Pierwszym polskim ambasadorem Polski przy Wspólnotach Europejskich został Jan Kułakowski.
8 i 22 marca 1990 Wprowadzono ustawy: o samorządzie terytorialnym oraz ustawę o terenowych organach  rządowej administracji ogólnej RP. Wyodrębniono dwa piony administracji terenowej: rządowy oraz samorządowy.
14 marca 1990 Pierwsze spotkanie w ramach konferencji dwa plus cztery, które odbyło się w Bonn. Konferencja dotyczyła zjednoczenia Niemiec. W spotkaniach brali udział przedstawiciele RFN, NRD oraz Francji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. W Bonn podjęto decyzję, że Polska zostanie dopuszczona do rozmów dotyczących granic państwa niemieckiego, o co zabiegał Premier Mazowiecki oraz Minister Skubiszewski.
21 marca 1990 Tadeusz Mazowiecki udaje się z wizytą do Stanów Zjednoczonych na spotkanie z prezydentem George’m Bushem.
26 kwietnia 1990 Minister Skubiszewski przedstawia w Sejmie dziewięć priortetowych kierunków polskiej polityki zagranicznej.
25 maja 1990 Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji w sprawie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi.
27 maja 1990 Przeprowadzono pierwsze w pełni wolne i demokratyczne wybory III RP – wybory samorządowe.
6 lipca 1990 Premier Tadeusz Mazowiecki odwołuje ministrów obrony narodowej i spraw wewnętrznych (przedstawicieli PZPR).
17 lipca 1990 Polska bierze udział w trzecim posiedzeniu konferencji dwa plus cztery w Paryżu, podczas którego ustalono, że Niemcy potwierdzą granicę z Polską podpisując odpowiednią umowę.
31 lipca 1990 Została rozwiązana Służba Bezpieczeństwa.
8 sierpnia 1990 Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską i NATO.
7 września 1990 Rząd wystosowuje oficjalną notę ws. wycofania z Polski wojsk radzieckich do końca 1991 roku.
13-16 września 1990 Wizyta w Warszawie sekretarza generalnego NATO Manfreda Wernera.
14 listopada 1990 Ministrowie Spraw Zagranicznych Polski Krzysztof Skubiszewski oraz Niemiec Hans Dietrich Genscher podpisują umowę bilateralną – układ między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzający nienaruszalność granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.
25 listopada 1990 Tadeusz Mazowiecki przegrywa wybory prezydenckie w I turze, po czym podaje swój rząd do dymisji. W drugiej turze Lech Wałesa zawalczy ze Stanem Tymińskim.