Zasadę walki, która prędzej czy później prowadzi do wyeliminowania przeciwnika, musi zastąpić zasada partnerstwa. Nie przejdziemy inaczej od systemu totalitarnego do demokratycznego. Obywatele muszą mieć poczucie wolności, bezpieczeństwa i współuczestnictwa.
PAX, KIK, WIĘŹ, ZNAK
Tadeusz Mazowiecki urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku, gdzie w 1946 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Małachowskiego. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1949 roku publikował w pismach Stowarzyszenia PAX, z którego został wykluczony w 1955 roku. W 1957 roku współtworzył Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie, zasiadał przez wiele lat w jego zarządzie. Był jednym z założycieli katolickiego wydawnictwa „Więź”, w latach 1958-1981 prowadząc jego redakcję. Przez lata współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Znakiem”.
W latach 1961-1972 z ramienia koła Znak był posłem na Sejm PRL III, IV i V kadencji. W 1968 roku był jednym z otwartych przeciwników wydarzeń marcowych, dążył do powołania niezależnej komisji sejmowej w sprawie wydarzeń grudniowych. W 1976 roku będąc poza parlamentem podpisał się pod sprzeciwem wobec zmian w konstytucji PRL, które utwierdzały zależność Polski od Związku Radzieckiego.
CZAS SOLIDARNOŚCI
W 1980 roku został przewodniczącym Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Członek NSZZ Solidarność, doradca Lecha Wałęsy. W 1981 roku został redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność”.
13 grudnia 1981 roku internowany i przetrzymywany w obozach w Strzebielinku, Jaworzu i Darłówku do grudnia 1982 roku.
W 1987 roku został doradcą Krajowej Komisji Wykonawczej.
WOLNA POLSKA
W latach 1988-1989 był jednym z inicjatorów i uczestnikiem obrad „Okrągłego Stołu”. Po wyborach z 4 czerwca 1989 roku z inicjatywy Lecha Wałęsy rekomendowany na stanowisko premiera. 24 sierpnia tego roku Sejm RP przegłosował jego kandydaturę.Na czele rządu stanął 12 września 1989 roku.
W jego rządzie znalazły się 24 osoby – 12 osób związanych z „Solidarnością”, 4 z ZSL, 4 z PZPR, 3 z SD i jeden członek niezależny. W głosowaniu 12 września 1989 roku rząd w takim kształcie poparło 402 posłów, 13 wstrzymało się od głosu.
Kandydował w pierwszych wolnych, powszechnych wyborach prezydenckich 25 listopada 1990 roku. Jego przeciwnikami byli Lech Wałęsa i Stanisław Tymiński. Po porażce podał swój rząd do dymisji, rozwiązanie gabinetu nastąpiło 14 grudnia 1990 roku.
W maju 1991 roku został przewodniczącym Unii Demokratycznej, która po połączniu w kwietniu 1994 z Kongresem Liberalno-Demokratycznym roku przekształciła się w Unię Wolności. Tadeusz Mazowiecki był jej przewodniczącym do 1995 roku. W 2005 roku zaangażował się w powstanie Partii Demokratycznej, która nie weszła wówczas do Sejmu.
W 1992 roku został mianowany specjalnym wysłannikiem Komisji Praw Człowieka ONZ na terenach objętych konfliktem na terenie byłej Jugosławii. Trzy lata później, w 1995 roku zrezygnował z tej funkcji na znak protestu przeciw bezradności organizacji międzynarodowych w tym regionie.
W latach 1991 – 2001 pełnił funkcję parlamentarzysty. W 1991 roku wspólnie z Piotrem Nowina-Konopką powołał Polską Fundację im. Roberta Schumana, organizację pozarządową zajmującą się tematyką europejską. W 1997 roku był współtwórcą Konstytucji RP.
W 2010 roku został doradcą Prezydenta Bronisława Komorowskiego.
Tadeusz Mazowiecki zmarł 28 października 2013 roku w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe, które odbyły się 3 listopada miały charakter państwowy. Premier pochowany jest na cmentarzu w Laskach pod Warszawą.
Tadeusz Mazowiecki miał trzech synów: Adama, Wojciecha i Michała. Pierwsza żona Krystyna, zmarła rok po ślubie. Druga żona Ewa, z którą miał trzech synów, Wojciecha, Adama i Michała, zmarła gdy synowie byli małymi dziećmi.

Kalendarium rządu Tadeusza Mazowieckiego
19 sierpnia 1989 | Desygnowanie Tadeusza Mazowieckiego na premiera przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Tego dnia kandydaturę poparła Krajowa Komisja Wykonawcza NSZZ „Solidarność”. |
24 sierpnia 1989 | Sejm większością głosów powołuje Tadeusza Mazowieckiego na urząd premiera. W głosowaniu wzieło udział 423 posłów, 378 poparło kandydaturę, przeciw-4, 41 wstrzymało się od głosu. |
12 września 1989 | Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego. Gabinet uzyskał poparcie 402 posłów, 13 wstrzymało się od głosu.
W rządzie Tadeusza Mazowieckiego znalazło się 24 ministrów. 12 przedstawicieli Solidarności, oprócz Mazowieckiego: Leszek Balcerowicz („Solidarność”) – finanse, Jacek Ambroziak („S”)-szef Urzędu Rady Ministrów, Artur Balazs („S”) – sprawy socjalne i cywilizacyjne wsi, Izabella Cywińska – kultura i sztuka, Aleksander Hall ( „S”) – współpraca z organizacjami politycznymi i stowarzyszeniami, Jacek Kuroń („S”) – polityki społecznej, Jerzy Osiatyński ( „S”) – Centralny Urząd Planowania, Aleksander Paszyński („S”) – gospodarka przestrzenna i budownictwo, Henryk Samsonowicz („S”) – edukacja, Tadeusz Syryjczyk („S”) – przemysł, Witold Trzeciakowski („S”) – szef Rady Ekonomicznej , z PZPR: Florian Siwicki (PZPR) – MON, Marcin Święcicki (PZPR) – współpraca gospodarcza z zagranicą, Franciszek Wielądek (PZPR) – transport, żegluga, łączność., Czesław Kiszczak ( PZPR) – MSW, z ZSL Czesław Janicki – rolnictwo, Aleksander Bentkowski – sprawiedliwość, Bronisław Kamiński – ochrona środowiska i Andrzej Kosiniak-Kamysz – zdowie i opieka społeczna, z SD Jan Janowski – urząd postępu i wdrożeń, Marek Kucharski – resort łączności, Aleksander Mackiewicz – rynku wewnętrznego, oraz niezrzeszony Minister Spraw Zagranicznych Krzysztof Skubiszewski. Sejm powołał na stanowisko nowego prezesa Narodowego Banku Polskiego Władysława Bakę. |
15 września 1989 | Rzecznikiem prasowym rządu zostaje Małgorzata Niezabitowska. |
6 października 1989 | Minister Finansów Leszek Balcerowicz oficjalnie przedstawia swój plan reform gospodarczych. |
19-20 października 1989 | Premier Tadeusz Mazowiecki ze swoją pierwszą oficjalną wizytą zagraniczną jedzie do Watykanu, gdzie spotyka się z Janem Pawłem II. |
9-14 listopada 1989 | Słynna wizyta w Polsce kanclerza Helmuta Kohla przerwana na chwilę z powodu upadku Muru Berlińskiego. |
12 listopada 1989 | W Krzyżowej doszło do symbolicznego przakaznia sobie znaku pokoju przez premiera Tadeusza Mazowieckiego z kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem. |
24 listopada 1989 | Premier Mazowiecki składa pierwszą wizytę w Moskwie, gdzie spotyka się z Michaiłem Gorbaczowem. Szefem Radiokomitetu zostaje Andrzej Drawicz. |
26 listopada 1989 | Podczas tej samej wizyty premier Mazowiecki wraz z polską delegacją udaje się do Katynia. |
4 grudnia 1989 | Premier Mazowiecki udaje się wraz z generałem Jaruzelskim oraz Ministrem Spraw Zagranicznych Krzysztofem Skubiszewskim do Moskwy na spotkanie przywódców państw-stron Układu Warszawskiego. |
28 grudnia 1989 | Sejm kontraktowy uchwala 10 ustaw składających się na „Plan Balcerowicza”: Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw; Ustawa o zmianie ustaw Prawo bankowe i o Narodowym Banku Polskim; Ustawa o uporządkowaniu stosunków kredytowych ; Ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. ; Ustawa o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania ; Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne oraz ustawy o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych ; Ustawa o zmianie ustawy – Prawo dewizowe ; Prawo celne ; Ustawa o zatrudnieniu ; Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw. |
29 grudnia 1989 | Uchwalono tzw. nowelę grudniową – Ustawę o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przyjęto znaczące zmiany w konstytucji. Zmieniono zapiski o ustroju politycznym oraz gospodarczym. Przywrócono nazwę Rzeczpospolita Polska, godło w postaci orła w koronie.
Wraz ze zmianami ustrojowymi, polityczno-gospodarczymi rozwiązano ORMO, ZOMO, SB, przeorganizowano struktury Wojska Polskiego i służb mundurowych oraz zlikwidowano cenzurę. |
26 lutego 1990 | Pierwszym polskim ambasadorem Polski przy Wspólnotach Europejskich został Jan Kułakowski. |
8 i 22 marca 1990 | Wprowadzono ustawy: o samorządzie terytorialnym oraz ustawę o terenowych organach rządowej administracji ogólnej RP. Wyodrębniono dwa piony administracji terenowej: rządowy oraz samorządowy. |
14 marca 1990 | Pierwsze spotkanie w ramach konferencji dwa plus cztery, które odbyło się w Bonn. Konferencja dotyczyła zjednoczenia Niemiec. W spotkaniach brali udział przedstawiciele RFN, NRD oraz Francji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. W Bonn podjęto decyzję, że Polska zostanie dopuszczona do rozmów dotyczących granic państwa niemieckiego, o co zabiegał Premier Mazowiecki oraz Minister Skubiszewski. |
21 marca 1990 | Tadeusz Mazowiecki udaje się z wizytą do Stanów Zjednoczonych na spotkanie z prezydentem George’m Bushem. |
26 kwietnia 1990 | Minister Skubiszewski przedstawia w Sejmie dziewięć priortetowych kierunków polskiej polityki zagranicznej. |
25 maja 1990 | Polska złożyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji w sprawie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi. |
27 maja 1990 | Przeprowadzono pierwsze w pełni wolne i demokratyczne wybory III RP – wybory samorządowe. |
6 lipca 1990 | Premier Tadeusz Mazowiecki odwołuje ministrów obrony narodowej i spraw wewnętrznych (przedstawicieli PZPR). |
17 lipca 1990 | Polska bierze udział w trzecim posiedzeniu konferencji dwa plus cztery w Paryżu, podczas którego ustalono, że Niemcy potwierdzą granicę z Polską podpisując odpowiednią umowę. |
31 lipca 1990 | Została rozwiązana Służba Bezpieczeństwa. |
8 sierpnia 1990 | Nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską i NATO. |
7 września 1990 | Rząd wystosowuje oficjalną notę ws. wycofania z Polski wojsk radzieckich do końca 1991 roku. |
13-16 września 1990 | Wizyta w Warszawie sekretarza generalnego NATO Manfreda Wernera. |
14 listopada 1990 | Ministrowie Spraw Zagranicznych Polski Krzysztof Skubiszewski oraz Niemiec Hans Dietrich Genscher podpisują umowę bilateralną – układ między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzający nienaruszalność granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. |
25 listopada 1990 | Tadeusz Mazowiecki przegrywa wybory prezydenckie w I turze, po czym podaje swój rząd do dymisji. W drugiej turze Lech Wałesa zawalczy ze Stanem Tymińskim. |