Tadeusz Mazowiecki był jednym z założycieli Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana w 1991 roku.
Zawsze punktem odniesienia dla odpowiedzi na pytanie o naszą tożsamość była dla nas Europa.
Przemówienie Tadeusza Mazowieckiego przed Radą Europy, 29 stycznia 1990
Tadeusz Mazowiecki urodził się w 1927 roku w Płocku. Po II Wojnie Światowej działał w stowarzyszeniu PAX. Z czasem zaczął zgłaszać wątpliwości wobec polityki prowadzonej przez stowarzyszenie – zbytniej uległości wobec władzy, braku wewnętrznej dyskusji i demokratycznych mechanizmów w organizacji. W efekcie został zmuszony do odejścia z PAX-u.
Następnie nawiązał współpracę ze środowiskiem Tygodnika Powszechnego oraz został jednym ze współzałożycieli warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W latach 1957-1976, na mocy porozumienia władz PRL z Kościołem, kilkoro działaczy tego środowiska otrzymało możliwość kandydowania do Sejmu. Jednym z posłów, wybieranych z tej listy na niektóre kadencje we wspomnianym okresie był właśnie Tadeusz Mazowiecki. Grupa ta utworzyła w Sejmie koło poselskie “Znak”.
Następnie Tadeusz Mazowiecki angażował się w działalność Komitetu Obrony Robotników, był doradcą „Solidarności” oraz redaktorem naczelnym Tygodnika „Solidarność”. Za tę działalność został internowany w stanie wojennym. Brał udział, ze strony opozycji, w negocjacjach Okrągłego Stołu.
24 sierpnia 1989 r. Tadeusz Mazowiecki został powołany przez Sejm na urząd premiera, stał się pierwszym niekomunistycznym szefem rządu w Polsce po II Wojnie Światowej. Do listopada 1990 r. przeprowadził reformy gospodarcze i dekomunizację państwa, stając się symbolem przemian ustrojowych w Polsce, m.in. zmieniając godło i nazwę państwa – z Polski Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską, wprowadzając system wielopartyjny oraz szeroki zakres swobód obywatelskich. Powołanie rządu Mazowieckiego doprowadziło do rychłego końca ustroju autorytarnego PRL, wprowadzenia całkowicie wolnych wyborów i zbliżenia Polski do struktur euroatlantyckich.
Przywrócenie Europy Polsce i Polski Europie będzie długim i skomplikowanym procesem. Aby go doprowadzić do końca, potrzeba wiele społecznego i indywidualnego wysiłku. Wzorując się na symbolicznej postaci Roberta Schumana – człowieka wielkiej wizji i wielkich czynów, myśliciela i męża stanu, działacza gospodarczego i jednego z Ojców Założycieli nowej Europy – chcemy w tym dziele uczestniczyć. Robert Schuman wierzył głęboko, że świat, Europa i wartości ludzkie nie mogą być podzielone i muszą wrócić do wspólnoty. Podzielamy tę wiarę i mamy nadzieję, że Fundacja nazwana jego imieniem przyczyni się do budowania tej wspólnoty.
Tadeusz Mazowiecki, 26 marca 1991 roku.
Funkcję posła pełnił do 2001 roku, angażując się m.in. w prace nad nową Konstytucją RP. W 1991 roku został także specjalnym wysłannikiem ONZ w Bośni i Hercegowinie. W 1995 roku zrzekł się tej funkcji uznając działania ONZ na rzecz powstrzymania konfliktu za fasadowe.
Tadeusz Mazowiecki zmarł 28 października 2013 roku w Warszawie.
Oto wybrane wypowiedzi Tadeusza Mazowieckiego, które, mimo upływu lat, zdają się nie tracić na aktualności:
Zasadę walki, która prędzej czy później prowadzi do wyeliminowania przeciwnika, musi zastąpić zasada partnerstwa. Nie przejdziemy inaczej od systemu totalitarnego do demokratycznego. Obywatele muszą mieć poczucie wolności, bezpieczeństwa i współuczestnictwa.
Wierzę w dobrą Polskę, wierzę w siłę tej dobrej Polski, bo tyle nam się udało. Nie można się było spodziewać, że tyle się uda, że po prostu niech ręka boska broni, nie wolno tego zmarnować. Nie wolno tego zmarnować.
Trzeba wyeliminować ze wzajemnych stosunków nienawiść, która mogłaby się stać ogromną siłą destrukcyjną. Musimy jako naród przełamać poczucie beznadziejności i wspólnymi siłami stawić czoła stojącemu przed nami wyzwaniu, zadaniu wyjścia z katastrofy gospodarczej i przebudowy państwa.