Ingerencja w publiczne media, ograniczenia dla zgromadzeń i organizacji pozarządowych. Aktualna większość rządowa na Słowacji konsekwentnie realizuje swoje pomysły.
Zmiany w publicznej telewizji i radiu. Obecny publiczny nadawca – RTVS (Rozhlas a televízia Slovenska), ma zostać zlikwidowany, a na jego miejsce powołana nowa instytucja – STVR (Slovenska televízia a rozhlas). Oprócz drobnej korekty w nazwie likwidacja dotychczasowego nadawcy pozwoli wymienić całkowicie władze telewizji i radia. Nowe zarządy i rady nadzorcze zostaną już wyznaczone przez obecny rząd oraz parlament. Przeciwko reformie bezskutecznie protestowali pracownicy oraz dziennikarze publicznych mediów. Opozycyjni posłowie na znak protestu opuścili salę plenarną i nie wzięli udziału w głosowaniu nad tą ustawą. Zdaniem obecnej ministerki kultury Martiny Šimkovičovej, ze Słowackiej Partii Narodowej (SNS) publiczne media właśnie do tej pory źle wypełniały swoją misję, a zmiany pozwolą przywrócić im obiektywność.
Koalicja populistycznego SMERu Roberta Ficy, SNS i teoretycznie bardziej umiarkowanego HLASu pracuje także nad ograniczeniami dot. zgromadzeń publicznych. Pretekstem do zmian jest zamach na premiera Ficę w połowie maja (doszło do niego, kiedy premier po posiedzeniu rządu w miejscowości Handlova wyszedł na ulicę, aby porozmawiać z mieszkańcami). Nowe prawo skomplikuje organizowanie większych zgromadzeń oraz rozszerzy listę przesłanek, zgodnie z którymi gmina, po uzyskaniu opinii policji, może zakazać manifestacji. Jeśli tego nie zrobi, a na manifestacji służby stwierdzą np. naruszenie prawa, gmina jest narażona na wysokie kary. Przyczyną zakazania zgromadzenia może być też obawa o prywatność i spokój mieszkańców najbliższej okolicy. W rzeczywistości zmiany w bardzo luźny sposób odpowiadają na problemy, które uwidoczniły się przy zamachu, a jednocześnie mogą znacznie ograniczyć prawa obywatelskie. Jest to szczególnie ważne, biorąc pod uwagę, że na Słowacji w ostatnich miesiącach regularnie organizowano antyrządowe protesty. Symboliczne jest także, że jedną z proponowanych zmian w ramach pakietu, który oficjalnie ma zwiększyć bezpieczeństwo polityków jest… dożywotnia renta dla byłych premierów.
W dyskusji politycznej coraz częściej pojawia się także wątek ograniczeń lub dodatkowych obowiązków dla organizacji pozarządowych. Wzorem miałoby być prawo węgierskie lub rosyjskie, które komplikuje działalność organizacjom otrzymującym finansowaniu z zagranicy. Na wprowadzenie takich zmian w szczególności naciskają posłowie SNS.
Niepokojące jest także, że aktualna władza ochoczo używa specjalnej, przyspieszonej ścieżki legislacyjnej do przyjmowania najbardziej kontrowersyjnych, skomplikowanych aktów prawnych, które mogą w fundamentalny sposób wpłynąć na państwo i jego mieszkańców. Tą właśnie ścieżką, bez porządnych konsultacji i dyskusji, procedowane są wspomniane propozycje dot. zmian w mediach publicznych i zasadach zgromadzeń, a wcześniej bardzo kontrowersyjne obniżenie kar za niektóre przestępstwa związane z korupcją i oszustwami.
Rafał Dymek, ekspert Fundacji Schumana
***
Wesprzyj nas, przekaż 1,5% podatku Fundacji Schumana – działamy również w Twoim imieniu!
Więcej informacji: https://schuman.pl/wesprzyj-nas/