Jako organizacje obywatelskie działające na rzecz umacniania demokracji, praw człowieka i praworządności w Polsce, jako obywatelki i obywatele, zwracamy się z apelem do polityków i polityczek, a także do mediów, organizacji społecznych i instytucji publicznych oraz wszystkich obywatelek i obywateli, o podjęcie działań na rzecz przeciwdziałania szerzeniu się w naszym kraju mowy nienawiści.
Bezpośrednim powodem do wystąpienia z tym apelem są wydarzenia w Kaliszu, gdzie przed kilku dniami nieznani sprawcy namalowali na drodze publicznej napisy zawierające groźby pod adresem premiera Donalda Tuska, ministra Sprawiedliwości Adama Bodnara oraz społeczności LGBT. Trudno uznać to za zdarzenie jednorazowe w sytuacji przybierającej na sile kampanii przeciwko osobom publicznym, ale także przeciwko organizacjom i osobom działającym na rzecz różnych grup społecznych, oraz przeciwko całym społecznościom (osoby LGBT+, osoby z doświadczeniem migracyjnym). W przeszłości takie kampanie nienawiści, także prowadzone z udziałem mediów tradycyjnych i społecznościowych, prowadziły do realnych zachowań przemocowych. Trudno nie wspomnieć w tym kontekście zamordowania prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, ale także innych aktów agresji i przemocy wobec osób i społeczności, wobec których toczyła się i nadal toczy kampania nienawiści.
Oczekujemy od organów państwa, w szczególności policji, prokuratury i innych organów bezpieczeństwa publicznego, reagowania z całą stanowczością na zdarzenia takie jak wspomniane pojawienie się napisów w Kaliszu oraz inne akty mowy nienawiści.
Od polityków i polityczek oczekujemy realnych działań na rzecz de-eskalacji sporu politycznego w Polsce. Głęboka polaryzacja polskiego społeczeństwa sprawia, że mowa nienawiści wydaje się skutecznym sposobem mobilizacji sympatyków politycznych. Jednak skutki takiej eskalacji mogą się łatwo wymknąć spod kontroli i uderzać w osoby publiczne, także w te osoby, które same stosują mowę nienawiści. Podobne oczekiwanie kierujemy pod adresem mediów, które często propagują wypowiedzi mające znamiona mowy nienawiści z pobudek zarówno politycznych, jak i komercyjnych.
Najważniejszą rolę w zatamowaniu rozlewającej się fali mowy nienawiści mają obywatele i obywatelki. Nie bądźmy obojętni wobec nawet pozornie banalnych przejawów werbalnej czy fizycznej agresji, bo jej ofiarą padną nie tylko osoby i społeczności bezpośrednio zagrożone, ale cała polska demokracja.
Inicjatorzy apelu:
Instytut Spraw Publicznych
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Sygnatariusze (organizacje):
Akcja Demokracja
Amnesty International Polska
Edukacja w Działaniu
Fundacja CLIMATE STRATEGIES POLAND
Fundacja im. Stefana Batorego
Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana
Fundacja Ośrodka KARTA
Fundacja Panoptykon
Fundacja Pole Dialogu
Fundacja Res Publica im. Henryka Krzeczkowskiego
Kobiety Filmu
Komitet Obrony Demokracji
Kultura Liberalna
Ośrodek Kontroli Obywatelskiej „OKO”
Otwarta Rzeczpospolita – Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
Polska Fundacja im. Roberta Schumana
Ruch Społeczny Obywatele dla Edukacji
Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”
Wybieram bez Hejtu
Sygnatariusze indywidualni:
Joanna Fomina
Zbigniew Karuczan
Ireneusz Krzemiński
Jacek Kucharczyk
Agnieszka Liszka-Dobrowolska
Hanna Machińska
Piotr Niemczyk
Monika Płatek
Danuta Przywara
Wojciech Sadurski
Marek Safjan
Paula Sawicka
Marian Turski
Mirosław Wyrzykowski