W odpowiedzi na proces konsultacji Umowy Partnerstwa Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych wraz z grupą ponad 1000 organizacji, w tym Fundacją Schumana, przekazują administracji publicznej (na szczeblu rządowym i regionalnym) pod rozwagę listę wspólnie wypracowanych postulatów. Wierzymy, że uwzględnienie niniejszych rekomendacji przyczyni się do efektywniejszego wykorzystania funduszy w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027.
Przedstawione postulaty mają charakter ogólny, wykraczający poza kwestie branżowe i szczegółowe, które – choć ważne – powinny być omawiane po uzgodnieniu kwestii ogólnych, dlatego wnosimy o wydłużenie trwającego procesu konsultacji projektu Umowy Partnerstwa i realny dialog zgodnie z zasadami partnerstwa i z udziałem wszystkich partnerów, w szczególności podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, określonych w tzw. Kodeksie Partnerstwa. Wszelkie szczegóły oraz rozwinięcie postulatów znajdują się tutaj.
Postulaty dotyczące zasady partnerstwa:
1. Proces prac nad Umową Partnerstwa, programami krajowymi i regionalnymi, ustawą wdrożeniową powinien odbywać się transparentnie, z udziałem przedstawicieli podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności organizacji pozarządowych. Istotne jest tu wykorzystanie narzędzi realnej partycypacji, a także wyników ewaluacji wdrażania obecnej i poprzedniej perspektywy.
2. Zwiększenie roli organizacji pozarządowych jako partnerów w trakcie całego cyklu programowania danej perspektywy obejmującego przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę efektów wdrażania funduszy. Niezbędne realne wsparcie zdolności instytucjonalnych partnerów społeczeństwa obywatelskiego zgodnie z przepisami.
3. Zapewnienie reprezentatywności partnerów podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w procesie monitorowania i oceny okresu programowania.
4. Zapewnienie realnego wsparcia i ochrony sygnalistów.
5. Realne wsparcie zdolności instytucjonalnych partnerów społeczeństwa obywatelskiego w realizacji projektów. Zwiększenie roli organizacji pozarządowych w systemie wdrażania funduszy.
6. Zapewnienie udziału obywateli i ich organizacji w strategicznym zarządzaniu rozwojem lokalnym z uwzględnieniem wielofunduszowości – wykorzystanie wszystkich mechanizmów rozwoju regionalnego zgodnie z zaleceniami KE.
7. Wzmocnienie partnerstwa projektowego poprzez zwiększenie skali wsparcia dla projektów realizowanych w rzeczywistym partnerstwie.
8. Dopracowanie mechanizmów oceny wniosków, która umożliwi wybór projektów istotnie potrzebnych.
9. Zapewnienie równowagi pomiędzy zwrotnymi i bezzwrotnymi instrumentami finansowymi.
10. Zapewnienie systemu wdrażania umożliwiającego różnorodność form i uczciwą konkurencję.
11. Zwiększenie dostępności funduszy europejskich dla małych organizacji lub z małych społeczności, tak aby realnie poszerzyć środowisko podmiotów zaangażowanych w realizację istotnych celów publicznych.
12. Stworzenie przestrzeni dla tworzenia i upowszechniania badań i innowacji społecznych.
13. Racjonalizacja i uproszczenie procedur na wszystkich poziomach funkcjonowania systemu funduszy (projektowania, dystrybucji i rozliczania).
14. Przeciwdziałanie negatywnym skutkom upolityczniania procesu wdrażania funduszy, w tym zmiana umocowania rzecznika funduszy europejskich, który nie może być w praktyce rzecznikiem marszałka/ministra.
15. Postulaty dot. Zielonego Ładu, dostępności.
16. Organizacje pozarządowe wyrażają zaniepokojenie znaczną dysproporcją w alokacji wstępnie zaplanowaną na poszczególne programy regionalne.