W dniach 10-12 września w greckim mieście Serres miała miejsce kolejna odsłona projektu „Europejskie Dekady” realizowane w ramach programu Europa dla Obywateli i przybliżającego uczestnikom najnowszą historię Starego Kontynentu. Spotkanie w Serres poświęcone było Traktatom Rzymskim i sytuacji społeczno-politycznej w Europie w okresie podpisywania traktatów. Zapraszamy do zapoznania się z relacją z wydarzenia przygotowaną przez jednego z uczestników.
Polską delegację na gościnnej greckiej ziemi stanowili Emilia Baur, Maciej Gorazdowski oraz Łukasz Karsznicki, którzy dołączyli do przedstawicieli partnerskich organizacji z Niemiec (BBAG), Hiszpanii (Fundación Altius Francisco de Vitoria)
Serbii (the Helsinki Committee for Human Rights), Bułgarii (European Information Centre, Veliko Tarnovo) i oczywiście gospodarzy spotkania – urzędu miasta Serres.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonał burmistrz Seres, Petros Aggelidis, Życzył on uczestnikom owocnych dyskusji i nawiązania relacji, które w przyszłości będą procentować w postaci śmiałych wspólnych inicjatyw. Przedstawicielka urzędu miasta Serres Eirini Vasilopoulou, przypomniała główne założenia projektu „Europejskie Dekady”, po czym reprezentanci każdego z partnerów zaprezentowali pozostałym profil działalności swoich macierzystych organizacji. Zwieńczeniem pierwszego dnia konferencji była uroczysta kolacja w jednej z lokalnych restauracji, gdzie w trakcie degustacji tradycyjnych greckich przysmaków uczestnicy mogli podyskutować w nieco mniej formalnej atmosferze.
Główna część konferencji miała miejsce 12 września. Tematem przewodnim spotkania były Traktaty Rzymskie z 1957 r. i początki Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Od wczesnych godzin porannych uczestnicy projektu prezentowali perspektywę reprezentowanych przez siebie krajów na wspomniane wydarzenie oraz ówczesne realia polityczne, gospodarcze i społeczne w ich ojczyznach. Było to wyjątkowo ciekawe doświadczenie, przede wszystkim z uwagi na zupełnie różne koleje historyczne państw, reprezentowanych w trakcie spotkania. Mogliśmy zatem usłyszeć np. relację z Niemiec, będących jednym z założycieli EWG, Hiszpanii, znajdującej się wówczas pod rządami Francisco Franco czy Polski, Bułgarii i Serbii (Jugosławii), w których w tym czasie trwały komunistyczne rządy. Jak łatwo się domyśleć, także reakcje rządów i społeczeństw wspomnianych krajów na podpisanie Traktatów Rzymskich były skrajnie różne: od entuzjazmu, poprzez życzliwe zainteresowanie, sceptycyzm, jawną wrogość aż do zupełnego ignorowania. Wszystkie prezentacje odznaczały się bardzo wysokim poziomem, choć każda kładła nacisk na nieco inne elementy (sytuację polityczną, gospodarkę lub kulturę), co jednak tylko dodawało kolorytu całości. Relacje były ubarwiane licznymi archiwalnymi materiałami dokumentalnymi, co pozwalało jeszcze lepiej zrozumieć rzeczywistość roku 1957 w różnych zakątkach Europy. Jak łatwo się domyśleć, tak skonstruowana formuła konferencji wręcz prowokowała do pytań i otwartej debaty, pozwalającej lepiej zrozumieć historyczne doświadczenia różnych europejskich narodów, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu powstania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na każdy z nich.
Kolejną częścią konferencji były kreatywne warsztaty polegające na twórczej interpretacji dwóch obrazów: Porwania Europy oraz kompozycji L’empire de crabes, autorstwa Constantina Xenakisa. Uczestnicy zostali podzieleni na kilka multinarodowych grup, w ramach których mieli dokonać analizy alegorycznego znaczenia obu dzieł. Można powiedzieć, że wśród członków projektu pojawiło się tyle pomysłów, ile indywidualnych wyobrażeń Europy, co w efekcie dało istny kalejdoskop idei i komentarzy.
Na koniec tej części konferencji gość specjalny, dr Antonios Karvounis z greckiego ministerstwa spraw wewnętrznych, wygłosił wykład nt. uczestnictwa Grecji w unijnym projekcie „Europa dla Obywateli”, podczas którego przedstawił szerokie spektrum realizowanych projektów oraz ich efekty.
„Europejskie dekady” to jednak nie tylko wykłady, debaty i warsztaty, ale także wzajemne poznawanie siebie i swoich krajów. Greccy gospodarze nie zapomnieli i o tej, jakże istotnej, części projektu i zabrali swoich gości w fascynującą podróż w odmęty dziejów Seres i całego regionu Macedonii. Uczestnicy konferencji zwiedzili cudowny bizantyjski klasztor św. Jana Chrzciciela, w którym został pochowany patriarcha Konstantynopola Gennadiusz II Scholar (1405 – po 1472), wspięli się na lokalny akropol z ruinami zamku, przemierzali monumentalną ottomańską halę targową, w miejscowym muzeum poznawali uroki i niedole życia wędrownego ludu Sarakatsani, na koniec zaś mogli poczuć dreszczyk emocji na profesjonalnym samochodowym torze wyścigowym.
Trzy dni konferencji upłynęły błyskawicznie i naprawdę żal było opuszczać gościnne greckie progi. Istotnym pocieszeniem jest jednak fakt, że kolejna odsłona projektu już na początku grudnia w Poczdamie.
Relację przygotował Łukasz Karsznicki.